Theo những người thân, cách đây một tuần, NSƯT Trần Trung Nhàn tới bệnh viện làm xét nghiệm tiểu đường. Bác sĩ chuẩn đoán ông bị ung thư vòm họng đã vào giai đoạn cuối. Do phát hiện ra quá muộn, các bác sĩ không thể can thiệp kéo dài sự sống cho ông. Tin NSƯT Trần Trung Nhàn mất làm mọi người bất ngờ bởi 10 ngày trước, ông vẫn dạy ở Đại học Sân khấu Điện ảnh.

NSƯT Trần Trung Nhàn (áo đỏ) cùng các đồng nghiệp quốc tế tại LHP Việt Nam lần thứ 16 năm 2009. Ảnh: ST.

NSƯT Trần Trung Nhàn sinh năm 1940, tại Nam Định. Sau khi được đào tạo tại Trường Điện ảnh Quốc gia Liên Xô, ông về nước công tác tại Hãng phim Truyện Việt Nam. Năm 1975, cùng với nhà quay phim Trần Khánh Dư, ông vào Sài Gòn theo đoàn quân giải phóng để thực hiện phim tài liệu Thành phố lúc rạng đông - bộ phim nhựa màu màn ảnh rộng đầu tiên của điện ảnh Việt Nam kể về thời khắc nước nhà hoàn toàn thống nhất.

Sinh thời, Trần Trung Nhàn là một trong những nhà quay phim có số lượng tác phẩm nhiều nhất ở Việt Nam. Trong gia tài đồ sộ của ông có thể kể đến những phim nổi tiếng: Tội lỗi cuối cùng, Đứa con nuôi, Đêm hội Long Trì, Tướng về Hưu, Hồi ức tình yêu, Sông Hồng reo... Ông từng 3 lần giành giải tại Liên hoan phim quốc gia, trong đó có giải Kỹ thuật quay phim tại Liên hoan phim lần thứ 4 (năm 1977 với Thành phố lúc rạng đông), 2 giải Quay phim xuất sắc tại Liên hoan phim lần thứ 5 (năm 1980 với Đứa con nuôi) và Liên hoan phim lần thứ 9 (năm 1990 với Đêm hội Long Trì).

Rất nhiều nhà quay phim Việt Nam từng được NSƯT Trần Trung Nhàn đào tạo. Ông bắt đầu công việc giảng dạy từ những năm 1976. Nhiều học trò của NSƯT Trần Trung Nhàn trở thành đạo diễn, quay phim hàng đầu Việt Nam như Phạm Việt Thanh, Nguyễn Hữu Tuấn, Trịnh Quang Tùng, Lý Thái Dũng… Theo học Trần Trung Nhàn từ 1981 đến 1986, Lý Thái Dũng cho biết, anh học hỏi được rất nhiều từ người thầy đồng thời là chú họ của mình. “Sau khi học, tôi về Hãng phim truyện Việt Nam rồi đi dạy cùng trường với thầy. Tôi và thầy đã làm cùng nhau một phim về Hà Nội năm 1946 và bốn phim về đời sống đương đại. Cách đây chừng 10 ngày, khi tôi nhận lớp mới, còn thầy chấm thi cho khóa tại chức, thầy đã đến bắt tay, trò chuyện với tôi. Sự ra đi đột ngột của thầy là mất mát lớn với các sinh viên điện ảnh toàn quốc. Lúc sinh thời, thầy vào Nam ra Bắc dạy cho bao nhiêu thế hệ quay phim” - Lý Thái Dũng ngậm ngùi.

Nhà quay phim Lý Thái Dũng - học trò xuất sắc và được NSƯT Trần Trung Nhàn rất yêu mến. Ảnh: ST.

Cả hai thầy trò Trần Trung Nhàn, Lý Thái Dũng đều được vinh danh trong cuốn Mười bí quyết hình ảnh của Nhà xuất bản văn hóa Sài Gòn. Ba con của Trần Trung Nhàn thừa hưởng niềm đam mê nghệ thuật của cha. Cô con gái cả đang là Biên tập viên Đài Truyền hình Việt Nam. Con gái thứ là trợ lý đạo diễn cho một số phim hợp tác nổi tiếng, như Mùa hè chiều thẳng đứng (đạo diễn Trần Anh Hùng), Người Mỹ trầm lặng (Phillip Noyce) và đang là nhà sản xuất của các dự án Rh108, Dream State (Bùi Thạc Chuyên). Con trai út Trần Trung Nguyên theo học lớp quay phim do Lý Thái Dũng giảng dạy - như một duyên phận. Anh hiện là nhà quay phim và đạo diễn hình ảnh chắc tay của Đài truyền hình Việt Nam.

Ngay khi hay tin NSƯT Trần Trung Nhàn ra đi, học trò của ông khắp mọi miền đất nước đã gửi vòng hoa về viếng. Những người ở Hà Nội đều quây quần về căn nhà của NSƯT Trần Trung Nhàn ở Lạc Long Quân để túc trực bên linh cữu. Cùng là học trò của ông nhưng có người đầu đã điểm bạc, có người vừa tròn 18.

Lễ viếng NSƯT Trần Trung Nhàn diễn ra vào 10h sáng 20/9 tại nhà riêng ở Lạc Long Quân. Thi hài được hỏa táng ở Đài hóa thân Hoàn Vũ, Hà Nội, vào 14h cùng ngày.

Ngọc Trần