Không chỉ bác sĩ mà các bậc phụ huynh cũng cần tìm hiểu kỹ lưỡng về sự phát triển của trẻ, bởi điều này sẽ giúp điều trị những sai lệch hàm mặt tại những thời điểm hợp lý, đạt được kết quả tối đa, hạn chế những rủi ro và thất bại khi điều trị chỉnh nha.

Giai đoạn răng sữa (từ khi trẻ mọc răng sữa đầu tiên đến khi 5 tuổi). Đây là giai đoạn trẻ lớn nhanh cùng với sự phát triển của bộ răng sữa. Vì trẻ tăng cân và chiều cao khá nhanh, nên chế độ dinh dưỡng phù hợp đặc biệt trong hai năm đầu sẽ giúp trẻ có chiều cao tốt.

Nhiều phụ huynh thường nghĩ rằng răng sữa không quan trọng, vì dù sao nó cũng sẽ được thay thế bởi răng vĩnh viễn sau này. Suy nghĩ này là không đúng vì răng sữa đóng vai trò giữ khoảng trống cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí. Nếu răng sữa mất sớm, răng sữa khác hoặc răng vĩnh viễn sẽ di chuyển vào vị trí mất răng, làm răng vĩnh viễn bên dưới không có đủ chỗ để mọc, gây ra răng ngầm, mọc kẹt hoặc răng chen chúc.

Răng mọc chen chúc do mất sớm răng cối sữa, răng vĩnh viễn di chuyển lại vị trí mất răng nên răng cối nhỏ không đủ chỗ mọc thẳng, phải mọc lệch vào trong.

Nếu trẻ chẳng may gặp tai nạn, hoặc chấn thương ảnh hưởng đến răng miệng dù là rất nhẹ, bạn nên ghi nhớ điều này để nói với bác sĩ sau này. Trong giai đoạn này ít khi trẻ được chỉ định điều trị chỉnh nha, vì chỉnh nha nhằm mục đích là chỉnh răng vĩnh viễn. Bác sĩ răng trẻ em sẽ phụ trách điều trị chính cho trẻ trong giai đoạn này.

Giai đoạn răng hỗn hợp (6-12 tuổi). Đây là giai đoạn sự phát triển của trẻ khá ổn định và đều đặn qua từng năm. Những răng vĩnh viễn đầu tiên sẽ mọc là răng cối lớn trong cùng (bác sĩ thường gọi là răng số 6), răng cửa hàm dưới và răng cửa hàm trên. Khoảng 9 tuổi đến 12 tuổi, trẻ bắt đầu mọc các răng còn lại: răng nanh, răng cối nhỏ thứ nhất và thứ hai (bác sĩ thường gọi là răng 3, 4, 5).

Bộ răng vĩnh viễn và độ tuổi mọc răng của trẻ. Nếu thấy bất thường, phụ huynh nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chỉnh nha sớm để kiểm tra răng ngầm hay thiếu răng bẩm sinh.

Giai đoạn răng vĩnh viễn 13-21 tuổi. Đây là giai đoạn phát triển nhanh của trẻ, thường gọi là dậy thì. Bộ răng sẽ mọc thêm răng cối lớn thứ hai (răng số 7) vào lúc 12-13 tuổi, và cuối cùng là răng cối lớn thứ ba (răng số 8 hay răng khôn) vào lúc 18 tuổi. Trong giai đoạn này, những vấn đề phát triển xương hàm (như hô hoặc móm) và răng (răng chen chúc, cắn sâu, cắn hở...) sẽ biểu hiện rõ rệt hơn. Vì vậy, đây là giai đoạn mà phụ huynh đưa trẻ đến gặp bác sĩ chỉnh nha nhiều nhất.

Phụ huynh cần lưu ý đến thời điểm dậy thì của trẻ, bởi sự phát triển của hệ thống xương hàm không nhất thiết phải tương quan với sự phát triển của răng (có khi xương hàm phát triển mạnh tạo ra hô hoặc móm trong khi trẻ chưa thay hết răng vĩnh viễn...). Nếu có thể can thiệp sớm sẽ dễ cải thiện hơn.

Như vậy, kết quả chỉnh nha đạt được sẽ phụ thuộc rất nhiều vào thời điểm phụ huynh đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên về chỉnh nha. Nếu phụ huynh đưa trẻ đến đúng thời điểm hoặc đến sớm, có thể giúp bác sĩ kiểm soát được sự tăng trưởng của răng và xương, nhờ đó kế hoạch điều trị đạt được tốt nhất mà không phải nhổ răng hoặc phẫu thuật. Ngoài ra, nếu phụ huynh đưa trẻ đến muộn sẽ làm bác sĩ thụ động hơn, và kế hoạch đề ra chủ yếu là sửa chữa những sai lệch, chứ không còn là ngăn chặn và định hướng phát triển nữa.

Nha khoa Lan Anh:

- 149 Tôn Dật Tiên, khu Kênh Đào, Phú Mỹ Hưng, quận 7, TP HCM. ĐT: (08) 54121314- 130 Hà Huy Tập, Phú Mỹ Hưng, quận 7, TP HCM. ĐT: (08) 54111616- 292 Huỳnh Văn Bánh, phường 11, quận Phú Nhuận, TP HCM. ĐT: (08) 38442838Website: www.nhakhoalananh.com, E-mail: lananhdental@gmail.com

(Nguồn: Nha khoa Lan Anh)