Sau những cơn mưa phùn đầu năm, trong cái se lạnh của đất trời, ở quê tôi, vườn nhà nào cũng ngập tràn không gian đầy màu xanh của các loại rau. Lúc này, bí đỏ mới bắt đầu ra hoa và những ngọn bí xanh mơn mởn trườn mình ra phủ khắp lối đi trong vườn. Và một món ăn dân dã của làng quê xuất hiện trong những mâm cơm, đó là món ăn chế biến từ ngọn bí.

Các bà nội trợ chỉ cần ra vườn nhặt nhạnh một lát là có ngay một rổ ngọn bí tươi xanh. Ngọn bí sau khi hái vào, có thể dùng tay hoặc dao nhỏ bóc lớp lông tơ bên ngoài rồi rửa sạch, sau đó đem luộc. Để ngọn bí giòn và bùi, khi nước bắt đầu sôi sùng sục hãy thả ngay vào và dùng đũa đảo qua một lần, khoảng 2 phút vớt ra ngay. Lúc này, ngọn bí luộc xong có màu xanh y hệt quả táo non trông rất thích mắt. Ngọn bí luộc chấm với mắm cái kèm ớt xanh ăn vào những ngày lành lạnh thì ngon đến khó tả. Vị bùi bùi của ngọn bí, vị cay cay mằn mặn của mắm cái và bát cơm còn bốc khói khi đưa lên miệng khiến ai cũng phải tấm tắc khen ngon. Những người con tha hương khi có dịp về quê thường hay ao ước được nếm lại cái hương vị dân dã này để thấy lòng thêm ấm áp và gần gũi với quê nhà.

Cũng với ngọn bí, nếu muốn đổi vị có thể đem xào chung với tỏi. Tuy chẳng phải sơn hào hải vị gì, nhưng ngọn bí xào tỏi hầu như lúc nào cũng có mặt trong thực đơn của các nhà hàng từ bình dân đến sang trọng. Một món ăn bình dị, đơn giản trong mỗi gia đình mà len lỏi vào tận các nhà hàng thì quả thật không đơn giản chút nào. Để không làm mất đi sắc màu và hương vị của ngọn bí, trước khi xào phải trần sơ ngọn bí qua nước sôi. Một điểm lưu ý là trước khi cho ngọn bí vào luộc, nên thêm vài giọt dầu phộng và ít muối vào nồi nước sôi. Sau đó vớt ngọn bí ra, để ráo. Phi tỏi cho chín vàng, đổ ngọn bí luộc vào chảo, đảo đều, nêm nếm gia vị. Ngọn bí xào tỏi làm sao không quá mềm cũng không quá cứng mới hấp dẫn. Khi cho món ăn ra đĩa có thể rắc thêm lên một ít mè rang. Món ăn này đặt cạnh những đĩa thịt, đĩa cá trông rất bắt mắt, có tác dụng kích thích khẩu vị. Tuy là món ăn cây nhà lá vườn, lại rẻ tiền nhưng ai đã một lần thử qua đều không khỏi vấn vương...

Nguyễn Văn Học