Cá nhái có nhiều ở vùng biển Phú Yên. Ngư dân săn bắt loại cá này ngoài khơi xa bằng cách câu hoặc đánh lưới.

Loại cá có đặc điểm riêng với thân hình tròn to, dài như con chình biển, da trơn màu nâu đen, thịt trắng, chắc, xương có màu xanh. Thịt cá nhái được xem là món đặc sản bởi nó thơm ngon, hiếm và chắc rằng không nhiều người được ăn, nhất là món gỏi.

Người làm món gỏi đòi hỏi chế biến công phu. Cá chọn làm gỏi phải là con cá tươi. Để có được cá nhái tươi, thường phải dặn trước những người đi biển, hoặc sáng sớm phải ra tận bờ biển chờ ngư dân vào rồi chọn mua con cá tươi ngay trên bãi cát.

Thường một con cá nhái độ 1-2 kg sẽ chế biến được cho 3 đến 5 người ăn. Sau khi chọn cá đem về, giữ cá bằng cách ngâm đá lạnh. Cá được cắt bỏ phần đầu và lòng (phần này nấu canh với bầu cực ngon), dùng dao bén cắt dọc theo từng đoạn rồi lọc bỏ da, xương, chọn phần thịt, thái nhỏ từng miếng mỏng vuông, ngâm vào trong nước muối có đá lạnh ướp. Sau khi thái xong cá, vắt khô nước muối rồi dùng một lượng nước chanh đã vắt sẵn ra chén đổ vào ngâm với cá độ 15 phút, đợi thịt cá chuyển sang màu trắng hẳn thì dùng tay vắt thật khô, bỏ vào tủ lạnh.

Không thể thiếu khi ăn món này là các loại rau thơm như tía tô, húng, ngò gai, ngò thơm và nhất định phải có đậu phộng rang, hành tây xắt nhỏ, xoài băm, bánh tráng nướng cùng một chén mắm nhĩ, ớt, tỏi, chanh, đường...

Có nhiều cách ăn, tùy từng người. Trộn chung cả phần thịt cá đã ướp với các loại gia vị, rau, hành, đậu phộng vào một cái đĩa lớn, khi ăn gắp ra từng đĩa nhỏ ăn dần; hoặc cứ để riêng phần cá một bên, phần rau một bên, khi ăn có thể gắp mỗi thứ một chút bỏ vào chén kèm với ít chanh, bánh tráng nướng bóp nhỏ, chan ít nước mắm với rau thơm, kèm trái ớt hiểm.

Những người bạn từ xa đến vùng biển Hòn Yến (Phú Yên), lúc đầu được mời món này có vẻ e ngại vì sợ thịt cá còn sống, tanh khó ăn. Thế nhưng khi ăn được vài miếng, cảm nhận được vị dai, ngọt mềm của thịt cá với dư vị của rau thơm kèm nước mắm nhĩ làng Yến, kể cả những người khó tính nhất cũng phải ồ lên rằng: ngon, ngon quá!

Tấn Trực