Cá bống là loại cá quen thuộc chốn đồng quê, thường sống ở sông, mương hay trong các đồng lúa nước. Mỗi khi đến mùa cá bống, người quê tôi lại trổ ruộng đặt lờ, đặt nơm. Những chú cá bống tròn trịa, thịt dai, thơm, ngọt đem về nấu canh rau răm, nướng hoặc kho tộ.

Đơn giản và chế biến nhanh nhất là món cá bống làm sạch vảy, để nguyên ruột (bộ lòng cá khá ngon) xiên que tre nướng trên lửa than ủ đượm hồng. Trước khi nướng  thường phết thêm bên ngoài chút dầu để cho khỏi cháy.

Chỉ một loáng là mùi thơm của cá lan tỏa khiến ai cũng thấy thòm thèm. Món này ăn chấm với muối ớt chanh là đúng điệu nhất.

Món cá bống nấu canh rau răm cũng ngon không kém. Chọn những con bống còn  tươi sống, làm sạch, ướp cá cùng với gia vị vừa ăn. Khi nước sôi cho cá vào, vài phút sau cho rau răm, không quên thêm một ít gừng giã nhỏ.

Nhưng có lẽ ngon nhất vẫn là cá bống kho tộ. Theo kinh nghiệm, cá kho tộ phải chọn những con nhỏ, thịt chắc. Cho cá vào rổ, dùng lá tre xát nhẹ vào thân cá cho sạch nhớt và vảy. Cá làm sạch, để ráo nước rồi ướp cùng với muối, sả, ớt trái, nghệ tươi, bột ngọt... chừng nửa tiếng đồng hồ. Trước khi kho cẩn thận sắp cá vào nồi đất. Muốn cá thiệt ngon phải để lửa riu riu, rồi xóc nhẹ mẻ cá đôi ba lần, khi nào nước sền sệt, mùi thơm lan cả chái bếp thì rắc đều tiêu rừng, một ít mè đen lên mặt cá trước khi tắt bếp. Đôi khi để đổi vị, có thể sắp thêm vài miếng thịt ba chỉ đã được chao qua bếp lửa. Cái béo từ thịt mỡ ngấm vào làm miếng cá càng thêm thơm bùi, béo ngậy.

Phan Thị Thanh Ly