Cá chỉ vàng là loại sống ven bờ, thuộc họ cá khế. Thân cá có hình thoi, dẹp hai bên, phần lưng xanh xám, bụng trắng, dọc thân lại có một dải vàng óng ánh chạy dài. Cứ vào đầu hạ cho đến cuối thu, cá chỉ vàng vào mùa sinh sản. Con cá cái mỡ màng ắp đầy bụng trứng, thịt trắng thơm ngon không tả xiết.

Có lẽ chỉ vàng sinh ra để làm… khô. Cá chỉ vàng tươi ít người nhắc đến, nhưng cái món khô chỉ vàng trứ danh thì tạt vào bất kỳ quán cóc nào ven đường cũng có, chỉ cần một cái  ngoắt tay của khách là những thân cá vàng hườm lại sẵn sàng tỏa khói thơm lừng trên bếp than rực đỏ.

Khô cá chỉ vàng có thể chiên sốt cà, tỏi, ớt hay kho gừng xì dầu theo kiểu Nhật, nhưng dân nhậu vẫn “kết” nhất món cá chỉ vàng nướng hoặc rán vàng. Chẳng cần tài nghệ gì nhiều, chỉ cần đặt miếng khô đỏ au lên vỉ nướng hay thả vào chảo dầu nóng, canh cho đến khi vàng đều hai mặt và hương thơm tỏa ra ngây ngất không giấu được ai. Khô chỉ vàng to khoảng 3-4 ngón tay, xòe ra như nan quạt, khẽ cong lên dưới sức nóng của than hoa. Lớp da cá nâu óng phồng rộp lên, phần thịt sậm đỏ vừa xem xém dấu than vừa lấp lánh những vệt mỡ dài. Thế là “trăm phần trăm” hết cốc bia sóng sánh vàng. Thú nhất là được tự tay cầm miếng khô cá còn nóng hổi, xé ra làm đôi rồi chấm vào bát tương ớt đỏ tươi. Chạm vào đầu lưỡi trước tiên là vị ngọt ngọt thơm thơm hơi ám khói, chút cay dịu của ớt. Bạn hãy nhai chầm chậm để vị giác bắt đầu bay bổng với cái giòn giòn, mặn mặn của da cá, cái ngọt đừ của sớ thịt đỏ au, mặn mòi mùi nắng chang vùng biển.

Không chỉ là món nhấm thuộc hàng "bí quyết" của các chị nội trở đảm đang khéo chiều chồng, khô cá chỉ vàng mộc mạc còn là thứ dễ rất "đưa cơm". Những ngày trời lành lạnh, thêm cái mưa rả rích, mùi hương cá nướng thơm lừng dậy lên từ bếp lửa sao mà quyến rũ đến lạ. Chẳng cần thịt thà, lùa vội miếng cơm gạo mới trắng ngần thơm dẻo với miếng khô chấm tương ớt mà ngon đến nỗi không thể dừng đũa.

Tịnh Tâm