Nếu như nói nồi bún, thì phải hiểu không phải một bát bún. Bún giò, bún gân, bún nạm, bún tái, bún chả, bún riêu, bún chả cá, bún mắm thịt quay, bún chay, bún xương, bún xáo măng gà, bún xáo măng vịt, bún thang, bún ốc… Nếu như nói một gánh xôi thì phải nghĩ ngay xôi đậu đen, xôi đậu xanh, xôi vò, xôi gấc, xôi xéo, xôi lúa, xôi trắng… Còn phở ư? Bạn thích gầu hay nạm, tái hay chín, gà hay bò, phở nước hay phở xào phở cuốn?... Đại thể sáng sáng bước chân ra khỏi nhà, không biết có bao nhiêu sự chọn lựa đang chờ, đang đợi, đang muốn chiều chuộng cái dạ dày sau một đêm đã trống rỗng?!

Nhưng đấy là đối với tôi cách đây không lâu. Còn tôi bây giờ đã về hưu, không còn mỗi sáng bước chân ra khỏi nhà, ngẫm nghĩ suy tính cân nhắc coi thử sáng nay ăn gì trước khi tới cổng cơ quan. Khi có nhiều thứ sẵn sàng phục vụ mình, thì việc đưa ra một quyết định hoàn toàn không dễ dàng chút nào. Có bữa tốc độ xe nhanh hơn cái đầu, chưa kịp dừng lại trước một hàng bánh cuốn, bánh bèo hay hủ tiếu… thì đã tới cổng cơ quan, thế là mở đầu ngày làm việc bằng một cái bụng rỗng.

Từ ngày cửa phòng làm việc khép lại với mình, bỗng nhiên thoát khỏi tình cảnh phân vân mỗi sáng. Lý do rất đơn giản là trên đường về nhà sau khi đi bộ tập thể dục, bà xã mua luôn quà sáng! Hôm nay bánh chưng thì mai ắt hẳn bánh mì, hôm qua mì Quảng thì hôm nay hoành thánh xủi cảo… Thế là cái đầu đỡ phải làm việc, mọi sự trở nên đơn giản như ngày mình chập chững tập đi bố mẹ cho gì ăn nấy, mà phải ăn cho bằng hết, không được chê mặn nhạt ngon dở, không được ỉ eo đòi hỏi cái này hay cái kia! (Này, đừng được voi đòi tiên, đứng núi này trông núi nọ nhé!). Khi nói vợ tôi hay trích dẫn thành ngữ. Thì của ông bà để lại, không trúng tuyệt đối cũng năm bảy chục phần trăm, đố cãi!

Nhưng thỉnh thoảng, tức độ chừng tháng đôi ba lần, vợ tôi tự làm bữa sáng. Tôi không dám nói vợ tôi nấu ăn ngon, nhưng thực tình những gì vợ nấu, tôi đều thấy ngon hơn ở quán. Không riêng gì vợ tôi, hình như cả thế hệ của những người phụ nữ giờ đã đến tuổi hưu, nếu không ở tập thể thì không ai không biết bật bếp để dọn lên bàn ăn dăm bảy món. Nhưng cái giỏi của các bà vợ thực ra không phải ở chỗ nấu nướng mà ở nghệ thuật tiêu tiền. Thời buổi khủng hoảng, không có gì không lên giá, ngoại trừ lương hưu, mà vẫn giữ được bữa ăn ngon miệng thì phải nói là tài, khéo lắm.

Bánh mì phết phô-mai bỏ lò, súp cua bột báng, cháo cá… - không, lạ miệng, thích thật đấy nhưng không thích bằng một tô cháo trắng! Chén cháo dẻo quánh, thơm nức mùi gạo mới - thứ gạo thượng hạng với những tên thương mại đầy ấn tượng. Chén cháo đơn giản, hấp dẫn tới mức chỉ ăn với muối cũng ngon. Còn như ăn với hột vịt muối chắc không ai nỡ chê. Nhưng với một người Việt như tôi và vợ tôi, không gì tuyệt vời hơn nếu có một dĩa cá ve kho. Những con cá ve bằng cỡ con cá cơm nhỏ, thấm hết tiêu, ớt, hành mỡ, nước mắm - mỗi thìa cháo mỗi con cá, ăn hết cả nồi vẫn thòm thèm! Cá cơm, cá bống… rất nhiều nồi cá kho cho một tô cháo gạo mới…

Ngon nhưng rẻ, vô cùng rẻ! Nồi cháo chừng ba nắm gạo, niêu cá kho dăm bảy nghìn. Càng nghĩ, càng thấy các bà vợ Việt giỏi giang. Ngon nhưng rẻ - các bà sẵn sàng thi tài với các quý ông đầu bếp trứ danh bất cứ lúc nào! Gừng càng già càng cay - và hình như không chỉ “cay” trong bếp!

Hoàng